grico: lingua, cultura, tradizioni nei brani grichi di Martano


Epìane ce kotanìzane o sitàri	Πήγαιναν να βοτανίσουν το σιτάρι
ce kòttan ta khòrta	και κόβανε τα χόρτα.
ce èndenne pùru kammìa kiànta sitàri.	και κάποια φορά τυχαίνει να κόψουν και κάποια σιτάρι.
Mòtti pìrtane sto pratùna n'us ekkudèfsi	Όταν πήγαν στον αφεντικό να πληρωθούν,
embìke o protinò ìpe:	Εμπήκε ο πρώτος και είπε:
meh, ekotanìsato kalò.. o khòrto,	Βοτάνισες καλά τα χόρτα,
to kòfsato?	τα κόψατε;
Sine.	Ναι.
Ce e kiànte?	Και τα φυτά; (του σιταριού)
Ma, pòsse endèsane tòsse ekòfsamo	Αλλά, τόσα πολλά (ενδέναν) τύχανε να κόψουμε, τόσα πολλά κόψαμε.
Allòra su fèo dìu sòrdu.	Τότε θα σε ξεβολέψω δυο λεφτά.
Eguìke cìo c'ìpe:	Βγήκε αυτός και είπε:
o pratùna m'òffie dìo sòrdu	Ο αφεντικό μου πήρε δυο λεφτά
attin ghiurnàtan jatì ekòfsa kiànte poddhè.	από την εργάσιμη ημέρα, επειδή έκοψα πολλά φυτά.
Embìke àddho.	μπήκε ένας άλλος.
Meh, esù ekotànise kalà?	Με, βοτάνισες καλά;
Sìne!	Ναι!
Ce ekòtte pòddhe kiante?	Και κόψατε πολλά φυτά;
En èkofsa kammìa.	Δεν έκοψα ούτε ένα.
Allòra esù e' kotànise, tìpiti.	Ε, λοιπόν δεν έχεις βοτανίσει τίποτα.
Cìo guìke mapàle..	Αυτός βγήκε και πάλι...
ìpe ka e t'òdike tìpoti jatì	είπε ότι δεν τον πλήρωσε επειδή
ìpe ka en èkofse	είπε ότι δεν κόψατε
makà kiànte.	καθόλου φυτά (σιταριού).
Allòra, as es èkofse	Οπότε, αν τα έκοβες
U t'òffie u ssòrdu	σου πήραινε τα λεφτά,
andè e' ttes èkofse e' polèmi	αν δεν τα έκοβες δεν είχες δουλέψει.
Embìke o Minekùna.	Εμπήκε ο Μινέκωνας.
O Minekùna prepàrefse an òrio margiàli	Ο Μινέκωνας πήρε ένα ωραίο ξύλο
ekàu stin kàppa	κρυμμένο κάτω από το παλτό του
ce embìke …	και μπήκε...
Na na o Minekùna..	Εδώ είναι, εδώ είναι ο Μινέκωνας..
esù pòi epìrte es kampàgna.. ekotànise?	Πήγες στην ύπαιθρο.. βοτάνισες;
Sìne	Ναι.
Ekofse poddhè kiànte?	Κόψατε πολλά φυτά;
Pòsse endèsane.	Όσα έπεσαν.
Allòra su sti rruvìna me pèrni.	Τότε εσύ θα φέρεις την καταστροφή
Ebbike in ghiurnàta	Πήρε τη μέρα (δεν προτίθετο να τον πληρώσει).
Beh ìpe cìo,	Καλά, είπε εκείνος,
ka àrte su kànno evò na torìsi	τώρα θα σου δείξω εγώ
an èkofsa, ìpe an den èkofsa.	αν έκοψα, είπε ή αν δεν έκοψα.
Mi kkutèi tin ghiurnàta o de!	Μου πληρώνεις τη μέρα ή όχι.
Egguale o margiàli pu kàu sti kkàppa,	Το άφησε το ξύλο από κάτω από το παλτό
ce èkame mòssa n'u zàfsi.	και έκανε σαν να το χτυπάει.
Allòra ìpe: dègghe, dèddhe, na, na,	Τότε είπε: όχι, όχι, να, να
ìpe, us sòrdu.	είπε, τα λεφτά.
Mòtti eguìkane sti mmèsi	Όταν βγήκαν (πήγαν) στην πλατεία
na vàlun tus àddhu antròpu	να προσλάβουν άλλους εργάτες
na pàne mapàle na.. kotanìsune..	να πάνε ξανά να βοτανίσουν..
.. èvale tus antròpu?..	Προσέλαβες τους εργάτες;..
u fattùri ele o pratùna..	του διαχειριστή του είπε ο αφέντης..
Sìne èvala.. o Pantalèo, o Paskàli,..	Ναι, πήρα τον Πανταλέωνα, τον Πασκάλη,..…
èvala pùru o Minekùna..	πήρα και τον Μινέκωνα..
Asto to Mnninekùna!	Άφησε τον Μινέκωνα!
Asto to Mminekùna ìpe.	Άφησε τον Μινέκωνα, είπε.
.. e ton èvala e nghiurnàta.	και δεν τον προσέλαβε.
Allòra mòtti estàze o Minekùna	Όταν έφτανε ο Μινέκωνας
non ekkùdefsi,	να πληρωθεί,
on ekkùde ce ìstike cìtto,	τον πλήρωνε και έμενε σιωπηλός,
en ròta an ekòfse poddhè,	δεν ρωτούσε αν είχε κόψει πολλά,
ce an èkofse alìe.	ή αν είχε κόψει λίγα.
khrònus ampì,	Πριν από χρόνια,
dìo, tris khrònus ampì	δυο, τρία χρόνια πριν,
epìrte sti pòsta,	πήγε στο ταχυδρομείο,
ma fòrsi ìa prìma ka dìo khrònus ampì,	αλλά ίσως ήταν περισσότερα από δυο χρόνια πριν,
dìamo e librètte na kkutettùmesta.	δίναμε τις βιβλιάρες για να πληρωθούμε.
Cini ka èbbike e llibbrètte	εκείνη που παρέλαβε τα βιβλιάρια
embròjefse kammìa libbrètta	έκανε απάτες με κάποια βιβλιάρια,
ce ekkùdefse èna,	και πλήρωσε έναν,
dòpu ekkùdefse us àddhu,	μετά πλήρωσε τους άλλους
ekkudèfse èna ka on ènghize dòpu o Minekuna	πλήρωσε ένα που ήταν μετά τον Μινέκωνα
Akkùtefse.. Ipe cìo ma tùo	πλήρωσε.. Είπε αυτός (ο Δομενικονής): αλλά αυτός
ènghize dòpu emèa.	ήταν μετά μου.
Mapàle fònaze on àddho.	Και πάλι κάλεσε έναν άλλον.
Ebbike.. fònase o direttùri o cìno t'ìò..	πήρε και κάλεσε το διευθυντή, που ήταν..
on A.... Ipe ..	Α... Είπε:
Tòa e vìtri ìan vàsci,	έλα να σου πω, διευθυντή, έλα.
..arte ìpe, us ìpe divèrsa..	Τότε τα γυαλιά (προστασίας) ήταν χαμηλά,
ìpe.. ce depòi tunì, ìpe	τώρα είπε, είπε διαφορετικά. Τώρα θα σε σπάσω εσένα το κεφάλι
ka cìo, ìpe on ènghìze dòpu emèa, ìpe.	είπε, και μετά αυτή (η υπάλληλος), είπε,
ka evò, ìpe, ìme pànta, ìpe, petì cinù	ότι εκείνος, είπε, ήταν μετά μου, είπε.
àsto to Minekùna”, ìpe.	Ότι εγώ, είπε, είμαι πάντα γιος, είπε, του εκείνου