grico: lingua, cultura, tradizioni nei brani grichi di Martano


Ce depòi!	Και μετά!
Ecì ìbbie j'on assàri.	Εκεί πήγαινε j'on assàri.
J'ò assari.	" J'ò assari ".
J'assàri. J'afsàri manekhò.	" J'afsàri". Μόνο για ψάρι.
Dègghe j'on assàri,	Όχι "τον αφσάρη",
j'assàri.	" j'assàri ".
J'afsàri.	"Γ’αφσάρη".
J'afsàri, j'afsàri.	Για ψάρι, για ψάρι.
Ce ma ti on èbbie,	Και με τι τον έπαιρνε (έπαιρνε)
ma ti t'òbbie?	με τι το έπαιρνε (έπαιρνε);
Ma ti t'òbbianne?	Με τι το έπαιρνε;
Mòtti ìa stasciùna ka ìsoza pàri i skioppètta	Όταν ήταν εποχή που μπορούσε να πάρει το τουφέκι,
èperne i skioppètta pòi,	έφερνε το τουφέκι,
jakài cìo m'i skioppètta	γιατί αυτός με το τουφέκι
en esbàje, eh!	δεν σφάλλωνε.
E' sbàje!	Δεν σφάλλωνε,
En esbàje,	Δεν σφάλλωνε,
pòsso ìstinne ìstinne.	όσο ήταν ήταν (σε βάθος).
Cìo ìfsere pòsso estèi akàu, pòsso ...,	Ήξερε πόσο ήταν κάτω, πόσο ...,
jakài an ìstinne poddhìn akàu	γιατί αν (το ψάρι) ήταν πολύ κάτω,
o kiùmbo to lèfto	Το λεπτό μολύβι
en embènni cèssu o nerò.	δεν διαπερνά το νερό.
Embènni però ...	Μπαίνει, όμως
efsikhrèni de_botta de!	ψύχεται αμέσως, όχι!,
Oltre ka fsikhrèni, kànni ìu eh,	εκτός από το να κρυώσει, κάνει έτσι ε!,
cio esìete,	αυτό μετακινείται,
e' pài dritta,	δεν πηγαίνει ευθεία,
allòra an estèi akàu etèli pràmata plèo màla.	τότε αν (το ψάρι) είναι κάτω χρειάζονται πράγματα (βλήματα) μεγαλύτερα.
Ekànnamo es pallìne,	Κάναμε τις μπαλίτσες,
pàddhe tùnde, makà makrèe	μπαλίτσες σφαίρες, όχι μακριές
ka sandè eskòppie de!	αλλιώς έσπαγαν, όχι!,
[eghènato] cèssu ìu	μέσα [γινόταν] έτσι!
Tùnda.	Στρογγυλή.
Eghènato?	Τι έκαναν;
Es kànnamo emì.	Τις κάναμε εμείς.
Eghènato 'cessu?	Έγιναν μέσα;
E' nòisa,	Δεν κατάλαβα,
"eghènato ecèssu" ìpe?	"γινόταν μέσα" είπες;
Tùnde es kànnamo emì.	Σε σχήμα στρογγυλό τις κάναμε εμείς.
Makrèa e'tin ìsoze vàli	Μακριά δεν μπορούσε να βάλεις (ακατάλληλα βλήματα),
jakài estravònnato	γιατί στριφογύριζε
Estravònnato.	Στριφογύριζε.
ecès sto kannùli	μέσα στην κάννη (του όπλου)
Eh!	Ε!
ce skiàtte depòi cìo de!	και έσκαπτε μετά αυτό όχι!
Eskiàtte o kannùli,	Έσκαπτε η κάννη,
enòisa, enòisa, enòisa.	κατάλαβα, κατάλαβα, κατάλαβα.
En ìsoze vàli,	Δεν μπορούσες να βάλεις (βλήματα ακατάλληλα),
ìkhe n'àne a pràma na pài sòzio sòzio.	έπρεπε να είναι κάτι που να πηγαίνει ακριβώς ακριβώς.
Ce an ìstike nimmèni i kàccia,	Και αν ήταν ανοιχτή η κυνηγετική περίοδος,
Animmèni?	ανοιχτή;
Mòtti ìane anittì e kàccia, de,	Ναι όταν ήταν ανοιχτή η κυνηγετική περίοδος, όχι!,
ìsoze pài m'ì skioppètta,	μπορούσες να πας με το τουφέκι,
en ìa proibbìto	δεν ήταν απαγορευμένο
na stàsi sti tàlassa tòa	τότε να φτάσουμε στη θάλασσα,
o ecì sti Lìmini.	ή εκεί στη Λίμνη.
En ìkhe kontròllu en ìkhe tìpiti,	Δεν υπήρχαν έλεγχοι δεν υπήρχε τίποτα,
isoze pài na sparèfsi.	μπορούσες να πας να πυροβολήσεις.
Pùru ka ìbbie o guardìano,	Ακόμα κι αν πήγαινε (περνούσε) ο φύλακας
cìni efsofùsane ecì,	εκείνοι πεθαίνανε εκεί
os èperne a spirì tabàkko,	- του έφερνε λίγο πούρο
spirì tabàkko ka [lèane]	λίγο πούρο που [λέγανε]
ka e malària us èdre,	ότι η ελονοσία τους έτρωγε,
o 'a spirìn alèvri,	ή λίγο αλεύρι,
ka [...] cìo m'i bàrka ediàvenne	που εκεί εκείνος (ο φύλακας) με το σκάφος περνούσε,
en e' ka kùane e bòmbe ka sparèane	δεν είναι που ακούγοντας τις βόμβες να εκτοξεύονται
ka pìane,	επεμβαινούσαν,
e' pìane.	δεν πήγαιναν.
Cìo espàre pràmata kèccia.	Αυτός (ο πατέρας κυνηγός) έριχνε πράγματα (βόμβες) μικρά.
Cio.. però cìo en ìsoze pài	Αυτός όμως, αυτός δεν μπορούσε να πάει
ecì ka ìkhe poddhì nerò	εκεί όπου υπήρχε πολύ νερό
ka cìo mòtti èstaze ttusumà	που αυτός όταν (του) έφτανε (το νερό) εδώ κοντά
ekàni, de!	αρκούσε, όχι!
Eghiùrize ampì.	Επιστρέφαμε πίσω.
Ekiùrize ampì.	Επιστρέφαμε πίσω.
Ce mòtti ìstike ...	Και όταν ήταν ...
Ma èbbianne,	Αλλά (τα) έπαιρνε,
ja pòsso nerò,	για όση νερό,
ja pòsson èmbenne cìo	για όσο προχωρούσε αυτός
avòja afsària màla.	έχεις όρεξη για ψάρια μεγάλα.
Ebbienne afsàri, ja cìo ...	Πήρε ψάρι, για αυτό που ...
Cìo ìfsere pòsson e' màla,	Αυτός ήξερε πόσο μεγάλα ήταν,
ìfsere pu t'àkhi,	ήξερε πού βρίσκονταν,
ìfsere ti kànnune 'cikàu.	ήξερε τι έκαναν εκεί κάτω.
Cìo ta tòri pànta,	Αυτός τα έβλεπε πάντα,
evò e' tòro' tìpoti.	εγώ δεν έβλεπα τίποτα.